“Bứt phá hay bức phá” – Hiểu đúng để dùng chuẩn chính tả
Trong giao tiếp hằng ngày, không ít người băn khoăn giữa “bứt phá hay bức phá” – liệu từ nào mới thực sự chính xác? Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng và sử dụng đúng trong mọi tình huống.
“Bứt phá” từ duy nhất đúng trong tiếng Việt
“Bứt phá” là cụm từ chuẩn, được công nhận rộng rãi, mang ý nghĩa tích cực về sự vượt trội, đột phá.
Ý nghĩa của “bứt phá”
Vượt qua giới hạn, tạo ra bước tiến mạnh mẽ.
Ví dụ: “Đội bóng bứt phá trong hiệp hai, ghi liền hai bàn thắng.”
Thoát khỏi trạng thái cũ, đạt thành tích ấn tượng.
Ví dụ: “Startup này đang bứt phá nhờ công nghệ đột phá.”
Tại sao “bứt phá” đúng?
“Bứt” (động từ): Tách ra, thoát khỏi (bứt lá, bứt dây).
“Phá” (động từ): Phá vỡ, vượt qua (phá kỷ lục, phá bỏ rào cản).
→ Kết hợp lại, “bứt phá” diễn tả hành động mạnh mẽ để đạt tiến bộ vượt bậc.
“Bức phá” sai do phát âm gần giống
Nhiều người thường sử dụng từ “bức phá”, nhưng thực tế đây là một lỗi sai chính tả vì từ này không có trong từ điển tiếng Việt. Cách viết đúng phải là “bứt phá”.
Nguyên nhân phổ biến dẫn đến lỗi sai này gồm:
- Ảnh hưởng của phương ngữ: Ở một số vùng miền, người dân có thói quen phát âm không rõ ràng giữa các âm “bứt” và “bức”, khiến nhiều người nhầm lẫn khi viết.
- Nhầm lẫn với từ “bức”: Trong tiếng Việt, từ “bức” xuất hiện trong nhiều từ ghép có nghĩa phổ biến như “bức tranh”, “bức xúc”. Tuy nhiên, khi ghép với “phá”, từ này không tạo thành một cụm từ có nghĩa hợp lý. Ngược lại, “bứt phá” mang ý nghĩa chính xác hơn, diễn tả hành động vươn lên mạnh mẽ, vượt qua giới hạn hoặc rào cản nào đó.
Cách tránh nhầm lẫn “bứt phá hay bức phá”
Để sử dụng chính xác hai từ này, cần hiểu rõ sự khác biệt về nghĩa và cách dùng của chúng:
- Nghĩa của “bứt phá”: Chỉ sự vượt lên đột ngột, tiến bộ vượt bậc (ví dụ: Thành tích học tập bứt phá sau kỳ nghỉ). Gắn với “bứt” (tách ra, thoát khỏi giới hạn).
- “Bức phá” là sai: Không có trong từ điển tiếng Việt, thường do nhầm lẫn khi viết.
- Kiểm tra khi nghi ngờ: Tra từ điển hoặc tìm ví dụ chuẩn để tránh dùng sai.
Kết luận
Trong hai từ “bức phá” và “bứt phá”, chỉ có “bứt phá” là chính xác. Sử dụng đúng không chỉ giúp văn viết trau chuốt mà còn tránh hiểu lầm trong giao tiếp.
