Giậm chân hay dậm chân – Viết sao cho đúng chính tả?
Trong tiếng Việt, nhiều cặp từ có âm thanh gần giống nhau dễ gây nhầm lẫn khi viết, đặc biệt là những cặp như “gi” và “d”. Một ví dụ điển hình là cặp từ “giậm chân hay dậm chân”, khiến không ít người bối rối khi cần viết đúng chính tả trong văn bản hoặc giao tiếp chính thức. Vậy cách viết nào là đúng? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn dưới đây.
Giậm chân là gì?
Từ “giậm” trong tiếng Việt là một động từ, mang nghĩa dậm mạnh chân xuống đất – một hành động thể hiện sự tức giận, sốt ruột, hoặc cũng là một động tác trong thể dục hay điều lệnh quân đội. Một số ví dụ cụ thể:
- Cậu bé tức quá liền giậm chân tại chỗ.
- Đội hình đang luyện tập giậm chân theo hiệu lệnh.
- Em nhỏ giậm chân phụng phịu khi không được mua đồ chơi.
Từ này đã được ghi nhận đầy đủ trong các từ điển chính thống như Từ điển Tiếng Việt do GS. Hoàng Phê chủ biên. Nghĩa của từ hoàn toàn rõ ràng và được dùng phổ biến trong văn nói lẫn văn viết.
Vậy “dậm chân” có tồn tại trong tiếng Việt không?
Từ “dậm” với âm đầu “d” hiện không được ghi nhận là một từ có nghĩa trong hệ thống từ điển tiếng Việt phổ thông. Do đó, cách viết “dậm chân” là không chính xác.
Tuy nhiên, do cách phát âm của “gi” và “d” gần giống nhau trong nhiều phương ngữ (nhất là giọng miền Bắc), nên việc viết nhầm “giậm chân” thành “dậm chân” là lỗi sai khá phổ biến, kể cả trên báo chí hoặc mạng xã hội.
Vì sao nhầm lẫn giữa “giậm chân hay dậm chân” thường xảy ra?
Lỗi sai này đến từ nhiều nguyên nhân:
- Phát âm giống nhau: Trong nhiều vùng miền (đặc biệt là miền Bắc), âm “gi” và “d” phát âm gần như đồng âm. Người nghe khó phân biệt và thường viết theo cảm tính.
- Không kiểm tra từ điển: Việc không đối chiếu lại trong từ điển khiến nhiều người nhầm lẫn lâu dài mà không phát hiện lỗi sai.
- Thói quen viết sai phổ biến: Khi thấy nhiều người khác viết “dậm chân”, ta dễ bị ảnh hưởng và cho rằng đó là cách viết đúng.
Mẹo để tránh lỗi sai tương tự
Để tránh nhầm lẫn giữa các từ như “gi” và “d”, bạn có thể áp dụng một số cách sau:
- Tra từ điển khi không chắc chắn: Đừng ngại tra cứu từ điển chính thống để kiểm tra cách viết đúng.
- Tập thói quen đọc nhiều: Đọc sách, báo từ nguồn uy tín giúp bạn ghi nhớ cách dùng từ chính xác.
- Viết và nghe kết hợp: Khi nghe người khác nói, hãy luyện tập viết ra để phân biệt rõ cách viết đúng của từng từ.
Tạm kết
Việc phân biệt giậm chân hay dậm chân không chỉ giúp bạn viết đúng chính tả mà còn thể hiện sự tôn trọng với ngôn ngữ mẹ đẻ. Trong tiếng Việt, chỉ có “giậm chân” là đúng, còn “dậm chân” là một lỗi sai cần tránh. Hãy cẩn trọng khi sử dụng từ ngữ trong giao tiếp và văn bản để nâng cao khả năng ngôn ngữ của bản thân nhé!
